Serbest T3 nedir? Tiroid hormonları nelerdir?

TİROİD İŞLEV TESTLERİ NELERDİR VE HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?

Tiroid işlev testleri kanda yapılan hormon ve antikor testleri ile iyot uptake testinden oluşur.

TSH Testi: Başlangıç devrinde tiroid bezi fonkiyonlarına ait bilgi edinmenin en sağlıklı sistemi TSH düzeyinin ölçümüdür. Kolay bir kan testi ile yapılan bu araştırma sonucunda TSH düzeyi sağlıklı ve yetişkin bireylerde 0,4-4,00 mIU/L aralığında olmalıdır. Hormon seviyesinin bu aralığın üzerinde tespit edilmesi hipotiroidizm, yani tiroid fonsiyonlarının yetersiz olması durumunu gösterir. TSH düzeyinin düşük olması ise daha ender olarak görülen bir durum olmakla birlikte tiroid bezinin çok çalışması formunda gelişen hipertiroidizmi işaret eder.

T3 Testi: T3 testi ekseriyetle hipertiroidizmin varlığını tespit etmek yahut hastalığın derecesini belirlemek hedefiyle uygulanan bir kan testidir. Hipotiroidi hastalarında ekseriyetle TSH düzeyi yükseldikten ve T4 hormonu seviyesi düştükten sonra en son etkilenen paha T3 hormonu olduğundan teşhis açısından belirleyici değildir. Ancak TSH seviyesi olağanın altında olan hipertiroidi hastalarında çoklukla T4 hormonu düzeyi olağanken öncelikli olarak T3 hormonu seviyesi yükselir. Bu nedenle hipertiroidi hastalığının teşhisinde T3 testinin kıymetli bir yeri vardır. Sağlıklı bireylerde özgür T3 hormonunun kandaki seviyesi 2.5-5 pg/ml aralığında olmalıdır.

T4 Testi: T4 hormonu kanda iki farklı formda dolaşır. Bunlardan birincisi T4’ün tiroid hormonuna muhtaçlık duyan dokulara girmesinin önlenmlesi emeliyle proteinlere bağlanmış olan formudur. Bir öteki formu ise özgür T4 (FT4) olarak isimlendirilen ve hormonun tesirlerini gösterebilmek ismine dokulara ulaşabilen halidir. Hipotiroidi hastalarında kandaki özgür T4 seviyesi düşük iken hipertiroidi hastalarında bu paha ekseriyetle olağan aralığın üzerindedir. T4 ile TSH sonuçlarının bir ortada kıymetlendirilmesi daha sağlıkı sonuçlara ulaşılabilmesini sağlar. Sağlıklı bireylerde hür T4 hormonunun kandaki seviyesi 0.6-1 ng/dl aralığında olmalıdır.

Tiroid Antikor Testleri: Normal koşullarda sağlıklı bireylerde bakteri ve virüs üzere bedende hastalığa yol açan casuslara karşı antikorlar üretilerek bu casuslarla gayret edilir. Otoimmün hastalıklar olarak da bilinen hastalıklarda ise beden kendi doku ve hormonlarını casus olarak görür ve kendi dokularına karşı antikor geliştirerek harabiyete neden olur. Hashimato tiroiditi ve otoimmün tiroid hastalığı da bu kümeye girer ve otoimmün tesirden kaynaklı olarak tiroid bezinin ziyan görmesi kelam mevzusudur. Tiroid bezinde tespit edilen bir işlev bozukluğunun otoimmün hastalıklardan kaynaklı olup olmadığının araştırılması için tiroid peroksidaz (TPO) ve tiroglobulin üzere hormonların kandaki seviyelerine bakılır.

Radyoaktif İyot Uptake Testi: Tiroksin hormonu yüksek ölçüde iyot içerir. Bu nedenle bedene ziyan vermeyecek seviyede radyoaktif iyot verilerek uygulanan radyoaktif iyot uptake testi geliştirilmiştir. Bu test ile bedene radyoaktif olarak işaretlenmiş iyot verilerek iyot moleküllerinin bedende izlediği yol incelenir. Radyoaktif iyot alımı incelenerek bezin sağlıklı bir halde çalışıp çalışmadığı, hipotirodi yahut hipertiroidi durumunun bulunup bulunmadığı hakkında bilgi sahibi olunabilir.